Jo Nesbø jest jednym z najbardziej rozpoznawanych na świecie autorów powieści kryminalnych. Jego cykl, w którym głównym bohaterem jest policjant Harry Hole została przetłumaczona na 50 języków i sprzedany w ponad 33 milionach kopii. Urodził się w Oslo, ale wychowywał w Molde. W 2007 roku pojawiła się jego pierwsza książka skierowana do dzieci (Cykl z Doktorem Proktorem).
Jednak zanim został pisarzem kryminałów spod znaku Nordic noir, był profesjonalnie grającym piłkarzem w klubie Molde FK. Decyzję tę podjął gdy miał siedemnaście lat i był przekonany, że w przyszłości zostanie zawodnikiem angielskiego Tottenham Hotspurs. Jego karierę w wieku 18 lat przerwało zerwanie więzadła. Jak sam mówi – być może nie była to wielka strata dla Tottenhamu, ale dla niego w tamtym momencie świat się zawalił.
Następnie po odbyciu trzy letniej służby wojskowej postanowił pójść na studia na kierunek związany z ekonomią. Z nią wiązał swoją przyszłość i tuż po ukończeniu studiów został analitykiem finansowym. Cały czas był jednak aktywnym muzykiem w zespole Di Darre, w którym zarówno śpiewa jak i grał. Mówi, że był to jeden z najbardziej pracowitych okresów w jego życiu – dniami pracował, a wieczorami i w nocy występował na koncertach. Po roku takiego trybu życia był wypalony. To wtedy podjął decyzje o zrobieniu przerwy. Wyjechał na sześć miesięcy do Australii zabierając ze sobą jedynie laptop. A wziął go ponieważ zobowiązał się do napisania książki, która będzie opisywać trasę koncertową z zespołem. To spowodowało, że zaczął poważniej myśleć o pisaniu i uświadomił sobie, że jest gotowy aby napisać powieść. Jednak musiała to być opowieść albo o miłości, albo o morderstwie…
Podróż z Oslo do Australii trwała 30 godzin. To podczas niej Nesbø wymyślił opowieść, którą zaczął pisać tuż po powrocie do hotelu. Kiedy wrócił do Norwegii książka była już praktycznie skończona. Postanowił wysłać ją do wydawcy, jednak nie pod swoim nazwiskiem. Obawiał się, że zostanie ona opublikowana tylko dlatego bo napisał ją znany muzyk. Taka powstała pierwsza powieść Jo Nesbø – Człowiek nietoperz – która ukazała się w 1997 (polskie wydanie 2005).
Zimą 1998 roku wyjechał do Bangkoku i szybko zorientował się, że jego plany związane z tym miejscem będą nie do zrealizowania. Czuł się tam klaustrofobicznie i chciał jak najszybciej opuścić to miejsce. Jednak dwa tygodnie później zakochał się w nim. Nie zauważał hałasu, nie przeszkadzał mu pot, oraz okropna jakość powietrza. Mógł spokojnie podążać śladami Harrego Hole po Chintown. To właśnie własne doświadczenia związane z tym miejscem przyczyniły się do napisania drugiej powieści Karaluchy.
Trzecia powieść Czerwone gardło to historia, którą chciał opowiedzieć jego ojciec. Opowieść o Norwegach po obu stronach konfliktu podczas II Wojny Światowej. Jo Nesbø w tej książce chciał zmierzyć się z mitem narodu norweskiego aktywnie przeciwstawiającemu się Hitlerowi. Szuka odpowiedzi dlaczego ludzie dokonują takich, a nie innych wyborów. Czerwone gardło została nominowana do nagrody Złotego Sztyletu za najlepszą powieść kryminalną, przetłumaczoną na język angielski.
W Trzecim kluczu, który ukazał się w oryginalne w 2002 roku akcja zostaje przeniesiona niemal całkowicie do Oslo, m.in. na ulicę przy której mieszkał kiedyś Nesbø. Czwarty tom powieści z Harrym Hole jest naturalną kontynuacją poprzedniej części. Książka została dobrze przyjęta i otrzymała nagrodę Williama Nygaarda.
Pentagram rozpoczyna się w momencie, w którym kończy się Trzeci klucz. Akcja ponownie rozgrywa się w Oslo, tym razem podczas lipcowej fali upałów. Główny bohater po raz kolejny musi się zmierzyć z Tomem Waalerem. Ponieważ Czerwone gardło, Nemezis oraz Pentagram są ze sobą powiązane, często przez czytelników oraz krytyków są nazywane trylogią z Oslo. Pentagram ukazuje się w 2004 roku i jest jednym z największych komercyjnych sukcesów Nesbø. To ten tytuł otworzył autorowi drogę do zagranicznej kariery.
Latem 2005 roku, po dwóch latach pisania zostaje skończona kolejna powieść o Harrym Hole – Wybawiciel. Jedną z inspiracji do napisania tej książki była Armia Zbawienia oraz oblężenie Vukovaru na granicy Serbsko – Chorawckiej w 1992 roku. Był zaskoczony, że wydawnictwo miało opór przed wydaniem tej powieści. W pewnym momencie usnął z niej ponad sto stron. Obawiał się, że to za dużo i brał nawet pod uwagę możliwość, aby napisać ją zupełnie od nowa.
W 2006 roku podczas pisania Pierwszego śniegu, zdał sobie sprawę, że coraz więcej propozycji współpracy dostaje od zagranicznych wydawnictw. Już wtedy przygody Harrego Hole zostały przetłumaczone na czterdzieści języków. Pierwszy śnieg został wydany w oryginale w 2007 roku i był najchętniej kupowaną powieścią w norweskiej historii do tej pory. W 2017 roku miała premierę ekranizacją tej części, w której w główne rolę wcielili się Michael Fassbender i Rebecca Ferguson. Filmowa wersja Pierwszego śniegu nie spotkała się jednak z ciepłymi ocenami krytyków oraz widzów.
Następną powieścią, którą pisze Nesbø jest Pancerne serce. Jest to najdłuższa część całej serii oraz jak sam mówi część, która kosztowała go najwięcej pracy. Starał się poznać Kongo oraz Hong Kong, studiował rodzaje tortur, rozmawiał z ekspertami od wspinaczki oraz z nurkami. Jest to zarazem najbardziej krwawa część serii. Ostatecznie Pancerne serce bije wszystkie rekordy sprzedaży w Norwegii. Sukces odnosi również na rynkach zagranicznych. Niemiecki Der Spiegel umieszcza ją na trzecim miejscu wśród najlepszych książek roku.
W 2013 roku ukazuje się Policja, która początkowo ma być kontynuacją dziewiątej części serii, która ukazała się w 2011 roku. Jednak Nesbø podczas jej pisania postanawia, że historia ta zasługuje na odrębna powieść. W 2017 została wydana jego najnowsza powieść Pragnienie.
Poza pisaniem Jo Nesbø angażuje się w działalność charytatywną. W 2008 roku założył Fundację Harrego Hole. Jest to organizacja, której celem jest zmniejszenie poziomu analfabetyzmu wśród dzieci z krajów trzeciego świata. Cały dochód z „Łowców głów” (łącznie z adaptacją filmową) został przekazany na rzecz tej fundacji.
Nazwa Książki
Ocena