Odpowiedź na pytanie dlaczego skandynawscy autorzy kryminałów cieszą się wyjątkową popularnością wśród czytelników jest stosunkowo prosta. Potrafili wyjść poza ramy gatunku. Pokazując nie tylko zbrodnię oraz jej źródło, ale również, a może przede wszystkim, to jak wpływa na społeczeństwo. Koncentrują się na człowieku, na jego motywach i wyborach. Udało im się wykreować rzeczywistych bohaterów i wypełnić swoje książki czymś więcej niż prostym epatowaniem przemocą. Jeżeli szukasz mrocznych kryminałów zanurzonych w skandynawskich klimacie, lista wybranych przeze nas książek na pewno cie zainteresuje.


Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet - okładka

1. Mężczyźni, którzy nienawidzą kobiet (Stieg Larsson)

Książka od której wszystko się zaczęło, a precyzyjnie mówiąc zaczęło się w Polsce. To właśnie pierwszy tom przygód Lisbeth Salander był głównym powodem prawdziwego boomu na skandynawskie kryminały. Wydawcy prześcigali się w wydawaniu kolejnych książek z tego zakątka Europy. Jak ważny dla tego gatunku jest Stieg Larsson, najlepiej niech świadczą hasła reklamujące nowych autorów. Wydawcy prześcigają się w używaniu haseł “Następca Larssona” czy “Norweski Larsson”. Tytuł, którego nie wypada nie znać. Książka Stiega Larssona została dwukrotnie zekranizowana.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej



Jo Nesbo - Pierwszy snieg - Okładka

2. Pierwszy śnieg (Jo Nesbø)

Niewątpliwe to obecnie najpopularniejszy autor skandynawskich kryminałów. Na szczęście wraz z popularnością idzie również jakość. Wydaje się, że jest to seria, która trzyma najwyższy literacki poziom, zaraz obok książek Heninga Mankela. Głównym bohaterem jest Harry Hole, bezkompromisowy policjant z Oslo, dla którego sprawiedliwość nie jest pustym frazesem. Władza oraz pieniądze często zamykają usta ofiarom oraz świadom. Hole żeby rozwiązać kolejne sprawy będzie musiał nieraz narazić się swoim zwierzchnikom czy lokalnym autorytetom. Pierwszy śnieg to siódmy tom serii. Książka doczekała się również niezbyt udanej ekranizacji.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


pancerne serce - okładka

3. Pancerne serce (Jo Nesbø)

Druga książka Jo Nesbø, którą szczególnie polecam. W Oslo grasuje seryjny zabójca, który zabija swoje ofiary przy pomocy tajemniczego narzędzia tortur. W tym samym czasie, w tle głównych wydarzeń, rozgrywa się wewnętrzny konflikt w policji kryminalnej. Książka pełna zwrotów akcji, od której trudno się oderwać. Jest to zarazem najbardziej brutalna część przygód Harry’ego Hole. Sam autor w jednym z wywiadów twierdził, że niektóre sceny nie powinny znaleźć się w książce. Ósma część serii.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


Kamieniarz - okładka

4. Kamieniarz (Camilla Läckberg)

Na liście najlepszych skandynawskich kryminałów nie mogło oczywiście zabraknąć Camilli Läckberg. Spokojna narracja, małomiasteczkowa rzeczywistość i przewaga wątków obyczajowych nad tymi kryminalnymi. To trzy główne cechy, które wyróżniają tę autorkę i przez, które pokochały ją miliony czytelniczek i czytelników. Kamieniarz to moim zdaniem najlepsza część Sagi o Fjalbace. Opowiada o rodzinnej tragedii, które swoje źródła ma głęboko w przeszłości. Jeżeli jednak szukasz mrocznego klimatu, wartkiej akcji czy brutalnych opisów, to radzę ostrożnie podchodzić do tej serii. Zdecydowanie jej bliżej do klasyki literatury spod pióra Agathy Christie.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


O Krok - Okladka

5. O krok (Henning Mankell)

Mankell jest uważany za ojca współczesnego skandynawskiego kryminału. Bez wątpienia jest to jeden z najlepszych pisarzy tego gatunku. Pierwsza część serii z Kurtem Wallanderem została wydana już w 1991 roku. Pochmurny, wypalony zawodowo, inteligentny, mający trudne relacje z córką oraz problemy z alkoholem, komisarz z Ystad szybko został pokochany przez czytelników. O krok to 7 tom jego przygód, moim zdaniem jeden z najlepszych. Pomimo, że większość książek z Kurtem Wallanderem została napisana ponad 20 lat temu, to problemy w nich opisane są na tyle uniwersalne, że bez trudno odnajdziemy w nich sytuacje, o których słyszymy niemal każdego dnia.


Zimny Wiatr - Okładka

6. Zimny wiatr (Arnaldur Indriðason)

Pierwszy islandzki kryminał, który chciałbym polecić. Zimny wiatr to siódma część serii o detektywie Erlendurze Sveinssonie. Jak to zazwyczaj bywa u przedstawicieli nordic noir, także Indridason porusza tematy społeczno-polityczne, które budzą emocje i polaryzują społeczeństwo. Tym razem autor podnosi kwestię imigracji, wielokulturowości, rasizmu czy ubóstwa. Historia zaczyna się gdy dziesięcioletni chłopiec tajskiego pochodzenia, zostaje znaleziony martwy na przedmieściach Reykjaviku. Akcja tego islandzkiego kryminału ma miejsce w mroźnym oraz wietrznym styczniu co dodatkowo dodaje klimatu całej powieści.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


Odziedziczone zło - Yrsa Sigurdardóttir - okładka

7. Odziedziczone zło (Yrsa Sigurðardóttir)

Sigurðardóttir to autorka, która tworzy najbardziej mroczne thrillery z tego grona. Znana jest ze swoich powieści grozy, a elementy tego gatunku znajdują się również w jej kryminałach. Odziedziczone zło to pierwszy tom jej serii gdzie głównymi bohaterami są Freyja i Huldur. Pewnej nocy na Islandii zostaje zamordowana kobieta, a jedynym świadkiem tej zbrodni jest siedmioletnia córka ofiary. Niedługo po tym, jeden z radioamatorów dostaje zakodowane wiadomości, które mają związek z ofiarą.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


Spójrz na mnie - Yrsa Sigurdardóttir - Okładka

8. Spójrz na mnie (Yrsa Sigurðardóttir)

Ponownie Yrsa ale tym razem inna jej seria. “Spójrz na mnie” to 5 tom serii z Thorą Gudmundsdóttir, prawniczką z Islandii. Akcja książki koncentruje się wokół pożaru ośrodka rehabilitacyjnego, w którym zginęło kilka osób. Głównym podejrzanym zostaje jeden z pacjentów, Jacob mający zespół Downa. Thora, która zostaje poproszona o przyjrzenie się tej sprawy rozpoczyna własne, prywatne śledztwo. Jak to u tej autorki również i w tej części mamy mroczne wstawki jak np. fragmenty o nawiedzanym domu.


piaskun - lars kepler - okladka

9. Piaskun (Lars Kepler)

Czy Lars Kepler jest jednym z najbardziej niedocenianych autorów skandynawskich thrillerów w Polsce? Moim zdaniem tak. Pozytywne recenzje czytelników ciągle niestety nie przekładają się na popularność tego duetu pisarzy, a szkoda. Wprowadzili on nieco świeżego powietrza do tego gatunku, który jak się wydawało przeżywał małą stagnację w ostatnich latach. Głównym bohaterem serii jest komisarz policji kryminalnej Joona Linna. Piaskun to tom 4 serii, który rozpoczyna się gdy na przedmieściach Sztokholmu zostaje znaleziony wyziębiony mężczyzna. Policyjne dochodzenie ujawnia, że został on przed 7 laty uznany za zmarłego. Joona Linna odkrywa, że może mieć on związek z Jurkiem Walter, przestępcą, którego przed kilkoma laty schwytał i został skazany na dożywotni pobyt w szpitalu psychiatrycznym. Piaskun, oraz pozostałe części serii z Jooną Linną, to doskonałe kryminały, w których nie zabraknie wartkiej akcji.


10. 1793 (Niklas Natt och Dag)

Po podróżach po kolejnych zakątkach Skandynawii, przyszedł czas na podróże w czasie. Akcja książki dzieję się w tytułowym 1793 roku kiedy to doszło do zabójstwie króla Gustawa III. Ciało wyciągnięte z jeziora jest pozbawione kończyn oraz oczu. Śledztwo szybko ujawnia, że do amputacji doszło jeszcze za życia ofiary. Brak śladów zmusza policję do poproszenia o pomoc Cecila Wingego – śledczego, a w przeszłości adwokata. Pomagać mu będzie rosły Mickel Cardell, był wojskowy. Niezwykła podróż po Sztokholmie końca XVIII wieku. Dzięki autorowi nie tylko poznamy realia panujące w stolicy Szwecji, ale również ówczesną sytuację polityczną kraju. Wydawca reklamuje książkę pisząc, że jest ona połączeniem prozy Arthura Conana Doyle’a, Umberto Eco i Jamesa Ellroya… i trudno z tym się nie zgodzić!

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


Ślepy trop - Okładka

11. Ślepy trop (Jørn Lier Horst)

William Wisting to głównym bohater serii stworzonej przez byłego policjanta – Jørna Liera Horsta. To co wyróżnia serie z tym bohaterem to możliwość dokładnego spojrzenia na pracę śledczych, która najczęściej wiąże się ze żmudnym badaniem miejsc zbrodni oraz kolejnymi, nic nie wnoszącymi, przesłuchaniami. Brzmi niezachęcająco? Ależ nie! Książki z Wistingiem to również wartka akcja i charyzmatyczny główny bohater. Ślepy trop to 10 tom serii, w którym Wisting będzie musiał sprzeciwić się koleżeńskiej solidarności i rozpocząć walkę, z instytucją, którą sam reprezentuje. Trzymający w napięciu kryminał osadzony w realiach małomiasteczkowej południowej Norwegii.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


ciemnosc - Ragnar Jonasson - okladka

12. Ciemność (Ragnar Jónasson)

Na liście najlepszych książek kryminalnych ze Skandynawii nie mogło zabraknąć kolejnego tytułu z Islandii. Ciemność to pierwszy tom trylogii, w której główną bohaterką jest Hulda Hermannsdóttir. Poznajemy ją w momencie gdy zostaje zmuszona do przejścia na wcześniejszą emeryturę. To co wyróżnia tę serię to intrygująca konstrukcja – w kolejnych tomach czas cofa się o 10 lat. Komisarz Hulda została przez krytyków nazwaną jedną z bardziej dramatycznych bohaterów nordic noir.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


Umierający detektyw - Leif GW Persson - Okładka

13. Umierający detektyw (Leif GW Persson)

Lars Martin Johansson emerytowany szef szwedzkiej policji przebywa w szpitalu po rozległym zawale serca. Tam podczas przypadkowej rozmowy z neurologiem dowiaduje się o dziesięcioletniej dziewczynce, którą brutalnie zgwałcono i zamordowano 25 lat wcześniej. Wstrząśnięty były policjant postanawia wyjaśnić tę śmierć nawet jeżeli miałby to przypłacić kolejnymi problemami ze zdrowiem. Niepowtarzalny styl i czarny humor przypadnie do gustu każdemu miłośnikowi książek kryminalnych.


14. Roseanna (Maj Sjöwall i Per Wahloo)

Klasyka powieści kryminalnej ze Skandynawii. Pomimo, że od jej premiery minęło już niemal 55 lat nadal warto sięgnąć po ten tytuł. Książka ta, jak i pozostałe z tej serii, są doskonałym obrazem tamtych lat. Pokazują jak bardzo zmieniła się praca policji przez te kilkadziesiąt lat oraz jakie zmiany zaszły w Szwedzkim społeczeństwie. Roseanna to tom 1 serii, w której głównym bohaterem będzie Martin Beck. Bada on sprawę wyrzuconej za burtę kobiety. Ten kryminał, doskonale pokazuje różnice między tytułami, które w tamtych latach zostały napisane w Wielkiej Brytanii, USA, a właśnie Skandynawią.


Obłęd - okładka

15. Obłęd (Erik Axl Sund)

Ten bestseller z 2016 roku skupia się na dochodzeniu w sprawie morderstwa chłopca, który nielegalnie przedostał się do Szwecji. Jego ciało zostało zmaltretowane, a brak jakichkolwiek informacji o jego życiu powoduje, że policja chce umorzyć postępowanie. Ten thriller psychologiczny ma dwie główne bohaterki, policjantkę Jeanette Kihlberg oraz psychoterapeutka Sofia Zetterlund. I to właśnie historia tej drugiej kobiety będzie wyjątkowo wstrząsająca, historia gdzie do końca nie będziemy wiedzieli co jest prawdą, a co fantasmagorią. Jest to pierwszy tom trylogii, który jest obecnie do kupienia jako całość. Obłęd Erika Axl Sunda to misterna i emocjonalnie wykańczająca lektura, zawierająca brutalne opisy przemocy domowej głównie wobec dzieci.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


16. Burza słoneczna (Åsa Larsson)

Seria z dalekiej północy Szwecji. Rebeka Martinsson wraca do rodzimej Kiruny. Powodem jest śmierć brata jej przyjaciółki. Wiktor trzydziestoparoletni przywódca religijny, został brutalnie zamordowany w kościele Źródła Mocy. Prawniczka ze Sztokholmu będzie starała się wyjaśnić tę sprawę. Zamknięta społeczność małego miasteczka na północy nie ułatwi tego jej zdania. Wyjątkowy opis zimnego, nieprzystępnego i obcego świata. Miłośnicy dobrych kryminałów dziejących poza wielkimi miastami, w małych zamkniętych społecznościach powinni być zachwyceni.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej

 


17. Kobieta w klatce (Jussi Adler-Olsen)

Carl Mørck, ku swojemu olbrzymiemu rozczarowaniu, zostaje szefem nowo powstałej jednostki Departament Q. Jej zadaniem będzie próba rozwiązania dawno zapomnianych spraw. Jego towarzyszem zostaje błyskotliwy Assad. Urodzony w Syrii, z której przed kilkoma laty musiał uciekać przed reżimem. Stworzą oni niesamowity duet, który pomimo zabawnych problemów komunikacyjnych doskonale będzie się uzupełniał. Kobieta w klatce to pierwsza część serii Departament Q. Carl oraz Assasd badają zaginięcie sprzed 5 lat duńskiej parlamentarzystki. Kolejne części serii to nie tylko nowe śledztwa po latach, ale również powolne odkrywanie bolesnej przeszłości Asada.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


18. Wierny czytelnik (Max Seeck)

Co prawda Finlandia nie należy do państw Skandynawskich, jednak jej przynależność do krajów nordyckich, usprawiedliwia pojawienie się książki autora z tego zakątka Europy. Wierny czytelnik to pierwszy tom serii z Jessicą Niemi. Żona popularnego autora książek kryminalnych zostaje zamordowana, gdy ten przebywa na spotkaniu autorskim odbywającym się na drugim końcu Finlandii. Policję o śmierci kobiety informuje mężczyzna dzwoniąc z telefonu zamordowanej. Jednak pomimo wysiłku funkcjonariuszy, nie udaje się go odszukać. Niedługo potem, na jego profilu w mediach społecznościowych, pojawia się filmik z miejsca zbrodni. To książka kryminalna, której styl jest pozbawiony emocji, chłodny tak samo jak miejsce akcji. Idealnie wpisuje się w ramy nordic noir.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


19. Sezon niewinnych (Samuel Bjørk)

Główni bohaterowie to śledczy Munch i śledcza Krüger. Zostają wezwani na norweską prowincje gdzie zostało znalezione ciało kilkuletniej dziewczynki, mającej na sobie ubranko lalki oraz przywieszoną do szyi plakietę jednej z linii lotniczych. Pomimo, że policjantka ciągle mierzy się z własnymi decyduje, decyduje się pomóc Munchowi w rozwiązaniu zbrodni, które jak szybko się okazuje, jest jedynie preludium do serii. Jeżeli nie przeraża was mnogość wątków, które na początku w żaden sposób się ze sobą nie wiążą, to jest pewny, że historia was na pewno wciągnie.

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej


Soren Sveistrup - Kasztanowy ludzik - Okładka

20. Kasztanowy ludzik (Søren Sveistrup)

Prawdopodobnie największe pozytywne zaskoczenie roku 2019. Seryjny morderca terroryzuje Kopenhage. Jego znakiem rozpoznawczym jest kasztanowy ludzik, który pozostawia na miejscach zbrodni. Policji szybko udaje się ustalić, że zbrodnie mają związek z zaginioną przed rokiem córką minister spraw społecznych. Kasztanowy ludzik to duński kryminał, który został wyjątkowo ciepło przyjęty za równo przez czytelników jak i recenzentów. W 2021 powstała bardzo dobra ekranizacja książki. Autorem scenariusza był sam Søren Sveistrup

Sprawdź gdzie kupisz najtaniej